تاثیر استفاده از آشیانه اتوماتیک در سالن های مرغ مادر

دکتر سروش خادمیان

دکتر سروش خادمیان

دارای بورد تخصصی بهداشت و بیماری های طیور

دانشگاه شهید چمران اهواز

  

 

 

موارد مهمی که عملکرد اقتصادی گله های طیور را تحت تاثیر قرار داده شامل ژنتیک، بهداشت و سلامت گله، تغذیه و مدیریت می باشد. تعیین نمودن اینکه کدام عامل بیشترین اثر را گذاشته قدری پیچیده بوده زیرا معمولا سلسله ای از اتفاقات به دنبال هم حادث شده که بر روند تولید موثر است. پیشرفت صنعت طیور در سالیان اخیر تغییر در موارد مدیریتی تولید را سبب شده است. در بحث طیور صنعتی و مرغان مادر، افزایش تمایل تولیدکنندگان به استفاده از اتوماسیون در جمع آوری تخم مرغ در مزارع مدرن و صنعتی مشاهده می گردد. البته به لحاظ سرمایه گذاری در آشیانه مرغ مادر نباید نگرش هزینه ای بر روی آن داشت بلکه بهبود عملکرد حاصل شده از جمله تعداد سرانه جوجه بالاتر در انتهای دوره بر اثر کیفیت بالاتر تخم مرغ های قابل جوجه کشی که منجر به جوجه درآوری بالاتر شده باید مدنظر قرار گیرد.

جهت جوجه درآوری بالا، تخم مرغ قابل جوجه کشی باکیفیت لازم است. لذا سرمایه گذاری جهت افزایش کیفیت تخم مرغ منطقی و اقتصادی به نظر می رسد.

 

مطلوب نمودن شرایط آشیانه

تعداد و کیفیت تخم مرغ قابل جوجه کشی توسط عوامل زیادی تحت تاثیر قرار گرفته، از روز ورود جوجه تا انتهای دوره مواردی مانند تغذیه، بیماری و مدیریت آشیانه در بالفعل نمودن پتانسیل ژنتیکی پرنده نقش دارند.

 

طراحی آشیانه

موقعیت و جانمایی لانه تخمگذاری، اسلت ها، سیستم آبخوری، دانخوری، خطوط روشنایی و ... بر فعالیت و توزیع پرنده در سالن موثر می باشد. توزیع یکنواخت و مناسب پرنده در سالن استفاده بیشتر پرنده از لانه تخمگذاری و کاهش تخم مرغ بستری را به همراه دارد. همچنین تمرکز پرنده در لانه هایی که در محل پرتراکم سالن قرار گرفته کاهش یافته و متعاقبا تخم مرغ ترک دار، شکسته و کثیف کاهش می یابد.

 

شرایط دما و رطوبت داخل آشیانه

برقراری شرایط مطلوب دما، رطوبت و تهویه جهت حفظ سلامتی پرنده و همچنین کیفیت مناسب بستر ضروری می باشد. در بستر خوب تجمع کمتر آمونیاک در سالن و برقراری شرایط مناسب جهت جفتگیری وجود دارد.

 

کمیت و کیفیت خوراک

کمیت و کیفیت خــوراک تاثیر مستقیم بر تخــم مرغ قابل جــوجه کشی می گذارد. اجرای دقیق توصیه های تغذیه ای نژاد باید مدنظر قرار گیرد. عــدم اجرای دقیق توصیه های تغذیه ای کــاهش باروری، کــاهش قابلیت زنده مانی جنین و متعاقبا کاهش جوجه درآوری را در پی دارد.

 

مدیریت گله

بحث مدیریت گسترده، مربوط به آمیخته و شرایط سالن می باشد.

مهم ترین عوامل موثر بر تخم مرغ قابل جوجه کشی دفعات جمع آوری تخم مرغ و برنامه ارائه خوارک و آب می باشند.

 

مسیر تخم مرغ تا جوجه کشی

در صورتیکه تمام موارد مدیریتی مورد نیاز جهت تولید تخم مرغ با کیفیت و کمیت مناسب به درستی صورت گیرد مواردی که از لانه تخمگذاری تا جوجه کشی کاهش جوجه در آوری را در پی داشته باشد محتمل است.

مشکلات بعد از تخم گذاری:

  • بهداشت تخم مرغ: آلودگی تخم مرغ های قابل جوجه کشی با میکروارگانیسم ها منجر به کاهش جوجه درآوری، تخم مرغ انفجاری، تلفات جنینی در اثر آلودگی میکروبی و نهایتا جوجه بی کیفیت می شود.
  • تخم مرغ ترکـــدار: در صورتیکه تخـم مرغ قابل جوجه کشی از لانه تخم گذاری تا جوجه کشی با دقت حمل نگردد ترک مویی بر روی پوسته موجب کاهش جوجه درآوری می گردد.
  • دما و رطوبت: نوسان دما و رطوبت در زمان ذخیره و انتقال موجب کاهش جوجه درآوری می گردد.
  • درجــه بندی تخم مرغ: شکل، کیفیت پــوسته و رنـــگ پوسته در درجه بندی تخم مرغ لحاظ می گردد. یکنواخت سازی تخم مرغ در زمان درجه بندی موجب بهبود جوجه درآوری می گردد.
  • ذخیره سازی نامناسب: خنک نمودن فضای نگهداری تخم مرغ جهت متوقف نمودن رشد جنینی لحاظ گردد.
  • ماشین حمل تخم مرغ: وسائل نقلیه حمل تخم مرغ باید به گونه ای طراحی شوند که حداقل شوک دمایی و حرکتی را در پی داشته باشد.

 

اتوماسیون در جمع آوری تخم مرغ

در مقایسه با جمع آوری دستی، جمع آوری اتومات به دلیل آرامش و کــاهش جابجایی دستی تخم مرغ موجب بهبود در کیفیت تخـم مـرغ می گردد. کاهش دخالت انسانی موجب افزایش بهداشت تخم مرغ و عدم برهم خوردن رفاه پرنده می گردد. هزینه اولیه نصب سیستم بالا بوده اما با در نظر گرفتن نیروی انسانی کمتر و صرفه جویی در هزینه و همچنین افزایش کیفیت تخم مرغ و بهبود در جوجه درآوری مدیران مجموعه های تولیدی استفاده از لانه اتومات و سیستم جمع آوری اتومات را به سیستم دستی ترجیح می دهند.

 

لانه تخم گذاری تمیز و راحت

تخم مرغ بستری پتانسیل مشکلات بهداشتی در ستر جوجه کشی را داشته، بنابراین اصولا نباید در جوجه کشی در کنار تخم مرغ های تمیز خوابانیده شوند. برای اینکه پرنده در داخل لانه تخم بگذارد لانه باید محلی تمیز و جذاب برای پرنده باشد. لانه باید راحت، ساکت و با نور کم باشد. مرغ پیش از آنکه محل نهایی تخم گذاری خود را انتخاب کند، به مدت طولانی جلوی لانه قدم زده تا از انتخاب محل مناسب مطمئن شود. در مدت زمان تخم گذاری آرامش پرنده نباید مختل گردد. آشیانه علاوه بر اینکه باید محل جذاب و امنی برای پرنده باشد به لحاظ بهداشتی نیز باید به گونه ای باشد که قبل از خشک شدن کوتیکول امکان نفوذ آلودگی باکتریایی به بخش داخلی تخم مرغ وجود نداشته باشد. نوار جمع آوری تخم مرغ موجب برقراری شرایط مناسب بهداشتی بهتری در قیاس با تراشه چوب و یا پوشال داخل لانه تخم گذاری دستی می گردد. 

جهت عدم ورود بستر به داخل لانه تخم گذاری در شب توسط پرنده انتخاب سیستمی که در شب قابلیت بسته شدن داشته باشد مهم است. تنظیم ساعت جهت باز و بسته شدن لانــه تخم گذاری به طــور اتومات می تواند استفاده شود. یکطرفه کردن کفی لانه در شب موجب بسته شدن سیستم و همچنین تمیز بودن کفی در صبح جهت تخم گذاری می گردد. کود و پر باقیمانده از روی کفی به پایین ریخته و از طرفی دیگر تلفات احتمالی داخل لانه به خارج از لانه هدایت می گردد.

نکته مثبت دیگر نوار جمع آوری تخم مرغ، دمــای یکنواخت تمــامی تخم مرغ ها در طــول مسیر جمع آوری بوده در حالیکــه در سیستم جمع آوری دستی دمای تخم مرغ در هر نقطه از سالن و بسته به اینکه مرغ بر روی تخم مرغ باشد و یا نه متفاوت است. ساختار نوار جمع آوری باید به گونه ای باشد که دما در کل مسیر یکسان بوده، در برخی مواد بافتنی امکان افزایش دما در زمان تجمع تعداد زیادی تخم مرغ وجود دارد.

 

جابجایی و انتقال تخم مرغ به آرامی

جهت به حداقل رساندن ترک مویی بر روی پوسته، طراحی جمع آوری به گونه ای باشد که حداقل فشار و تکان به تخم مرغ وارد شود. تماس باید به حداقل برسد و انتقال تخم مرغ به نوار ارسال و یا بسته بندی باید در نهایت آرامش باشد. برخی اتصالات و یا مفاصل از دید مخفی مانده اما می تواند موجب برخی آسیب های جدی به تخم مرغ و خسارت اقتصادی گردد.

 

درجه بندی، ذخیره و ارسال تخم مرغ

درجه بندی، بسته بندی، ذخیره و ارسال تخم مرغ های تمیز جهت اتمام مناسب کار ضروری است. تخم مرغ در تمامی مراحل به آرامی حمل گردد، لحاظ نمودن موقعیت مناسب تخم مرغ در داخل سینی جهت حفظ خاصیت جوجه درآوری ضروری می باشد. استفاده از سیستم درجه بندی اتومات تخم مرغ خطای قرار دادن وراونه تــخم مرغ را کــاهش داده و تخم مرغ به راحتی در سینی جهت ارسال به جوجه کشی قرار می گیرد. شانه مخصوص ستر و یا شانه پلاستیکی جهت ذخیره تخم مرغ نسبت به شانه مقوایی ارجح است. در صورت ذخیره درشانه مخصوص ستر روند دما ثابت و قابل کنترل بوده و نیازی بــه ست نمودن مجدد در جوجه کشی نمی باشد. 

پس از ذکر تمامی موارد فوق، نصب صحیح سیستم فوق العاده اهمیت دارد به گونه ای که نصب سیستم دستی کارآمد نسبت به نصب سیستم اتومات ناکارآمد ارجح است. در سیستم لانه اتومات یک خط مرکزی در وسط سالن با اسلت های کناری در طرفین بوده البته با توجه به طراحی و عرض برخی آَشیانه ها لانه اتومات در طرفین سالن قرار گرفته و فضای بستر در وسط سالن قرار می گیرد. به هرحال طراحی سیستم باید در جهت به حداقل رساندن تخم مرغ بستری باشد.

بسته به نظر مدیر فارم و یا طراحی شرکت سازنده خطوط آبخوری و یا دانخوری  بر روی اسلت قرار می گیرد.

در صورت قرار گرفتن سیستم آبخوری بر روی اسلت فاصله 60cm خط آبخوری با ورودی لانه لحاظ گردد. ترجیحا سیستم آبخوری جهت تشویق پرنده به استفاده از لانه بر روی اسلت قرار گیرد. در صورت قرار دادن آبخوری جهت خروس بر روی بستر، برای مرغ قابلیت استفاده نداشته باشد.

توزیع نور مناسب و یکنواخت در سالن ضروری بوده، اما دقت فرمایید شدت نور پشت پرده ورودی به داخل لانه حدود 2-4lux باشد.

به طور کلی طراحی آشیانه جهت برقراری شرایط رفاه پرنده، تامین احتیاجات و کاهش تخم مرغ بستری به خصوص در شرایط پرورش با تراکم بالا ضروری می باشد. برقراری همزمانی و تعادل بین بلوغ جنسی مرغ و خروس جهت افزایش میزان باروری مهم بوده چراکه در صورت عدم شرایط یکسان خصوصیات جنسی و حالت تهاجمی در خروس ها، برخی از مرغان از اسلت پایین نیامده و در اثر کاهش نسبت جفتگیری افت میزان بــاروری را شاهد خواهیم بود. استفــاده از دانه غلات و یا گــرانول کربنات کلسیم بر روی بستر موجب تشویق پرنده به حضور بر روی بستر و افزایش میزان جفتگیری خواهد شد.

 

دفعات بازدید: 1053